Tailieumoi.vn xin giới thiệu đến các quý thầy cô, các em học sinh đang trong quá trình ôn tập tài liệu Phân tích tác phẩm “Rừng xà nu” môn Ngữ văn lớp 12, tài liệu bao gồm 27 trang, giúp các em học sinh có thêm tài liệu tham khảo trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức và chuẩn bị cho bài thi môn Ngữ văn sắp tới. Chúc các em học sinh ôn tập thật hiệu quả và đạt được kết quả như mong đợi.
Mời các quý thầy cô và các em học sinh cùng tham khảo và tải về chi tiết tài liệu dưới đây:
“ Nguyên Ngọc đích thực là một trí thức của núi rừng, là nhà văn hóa của Tây Nguyên, là nghệ sĩ thực thụ của những miền “Rẻo cao” đất nước. Văn Nguyên Ngọc cuốn hút người ta, không phải chỉ bởi cách trần thuật bằng chính giọng điệu của nhân vật của anh, với thứ ngôn ngữ hết sức hồn nhiên, ngây thơ, đầy những hình ảnh ví von ngộ nghĩnh, mà còn bằng cả tâm hồn rất Tây Nguyên, cũng rất Hà Giang -Mèo Vạc.” (Giáo sư Nguyễn Đăng Mạnh)
THÔNG TIN TÁC GIẢ
– Sở trường viết về vùng đất Tây Nguyên hùng vĩ, thơ mộng mà anh hùng, bất khuất.- Ông hiểu về phong tục tập quán và con người Tây Nguyên – nơi ông từng yêu mến, gắn bó trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ- Đặc điểm sáng tác: Mang đậm khung hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn
Nguyễn Trung Thành là nhà văn có duyên nợ gắn bó với mảnh đất Tây Nguyên. Qua hai cuộc kháng chiến cùng vào sinh ra tử với những người dân nơi đây đã cung cấp cho Nguyễn Trung Thành một vốn hiểu biết vô cùng sâu rộng về mảnh đất âm vang rộn tiếng cồng chiêng trong mùa lễ hội, nơi có những người con trung dũng, kiên cường. Ông đã viết về con người ở mảnh đất này với tấm lòng trân trọng, cảm phục: trong cuộc kháng chiến chống Pháp là “Đất nước đứng lên”, trong cuộc kháng chiến chống Mỹ là “Rừng xà nu”, cả hai tác phẩm đều được xem là đỉnh cao của văn học hiện đại trong hai thời kỳ lịch sử đó. Truyện của Nguyễn Trung Thành có lối viết trong sáng, chặt chẽ, ngôn ngữ đẹp, giàu chất hiện thực nhưng lại có tầm khái quát cao, đậm chất sử thi và cảm hứng lãng mạn, tất cả tạo nên sức hấp dẫn và lôi cuốn với người đọc.
THÔNG TIN TÁC PHẨM
Xuất xứ: Viết năm 1965, in lần đầu trên tạp chí Văn nghệ Quân Giải phóng Trung Trung bộ số 2/1965, sau được in trong tập “Trên quê hương những anh hùng Điện Ngọc”
Hoàn cảnh sáng tác: – Đầu năm 1965, Mỹ đổ bộ ồ ạt vào miền Nam và tiến hành đánh phá ác liệt ra miền Bắc.- “Rừng xà nu” được viết đúng thời điểm cả nước sục sôi đánh Mỹ và được hoàn thành ở khu căn cứ chiến trường miền Trung Trung Bộ.- Mặc dù “Rừng xà nu” viết về sự kiện nổi dậy của dân làng Xô Man trong thời kì đồng khởi trước 1960 nhưng chủ đề tư tưởng tác phẩm vẫn có quan hệ mật thiết với tình hình thời sự của cuộc kháng chiến lúc tác phẩm ra đời
Nhận xét về tác giả và tác phẩm1. Tôi yêu say mê cây rừng xà nu từ ngày đó. Ấy là một cây hùng vĩ và cao thượng, man dại và trong sạch, mỗi cây cao vút, vạm vỡ, ứ nhựa, tán lá vừa thanh nhã vừa rắn rỏi mênh mông, tưởng như đã sống tự ngàn đời, còn sống đến ngàn đời sau, từng cây, hàng vạn, hàng triệu cây vô tận. Không khí ở đây thơm lừng. Nệm lá dưới mặt đất ngả lưng êm ru… (Nguyên Ngọc, ‘Về truyện ngắn Rừng xà nu’, Nhà văn nói về tác phẩm, Hà Minh Đức biên soạn, Nxb Giáo dục, 2000)2. Rừng xà nu là truyện của một đời, và được kể trong một đêm. Đó là cái đêm dài như cả một đời. Nhưng nó cũng ngắn, cũng chỉ là một đêm trong sự sống vất vả, đau khổ và hạnh phúc trường tồn ở đây, bởi “nhà ra xa, đến hút tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những rừng xà nu nối tiếp chạy đến chân trời…”. (Nguyên Ngọc, ‘Về truyện ngắn Rừng xà nu’, Nhà văn nói về tác phẩm, Hà Minh Đức biên soạn, Nxb Giáo dục, 2000)3. Và ông cụ Mết của tôi cũng tất yếu phải đến. Ông là cội nguồn. Là Tây Nguyên của thời Đất nước đứng lên trường tồn đến hôm nay. Ông như lịch sử bao trùm, nhưng không che lấp sự đi tới nối tiếp và mãnh liệt, ngày càng mãnh liệt hơn, sành sỏi và tự giác hơn của các thế hệ sau. (Nguyên Ngọc, ‘Về truyện ngắn Rừng xà nu’, Nhà văn nói về tác phẩm, Hà Minh Đức biên soạn, Nxb Giáo dục, 2000)4. Nếu nói Nguyễn Tuân suốt đời săn tìm cái đẹp, thì cũng có thể nói, Nguyên Ngọc suốt đời săn tìm những tính cách anh hùng, những sự tích anh hùng. (Giáo sư Nguyễn Đăng Mạnh)5. Gần nửa thế kỉ qua, truyện ngắn “Rừng xà nu” như một nỗi ám ảnh đẹp từ cảnh sắc đến con người giữa chốn ngàn xanh (Trích bài viết “Về lại “Rừng xà nu”, Báo Kon Tum Online, Tạ Văn Sỹ)6. Văn Nguyên Ngọc là một dạng văn có ma lực. Giản dị, chắt lọc và trong veo. (Nhà thơ Trần Đăng Khoa)7. Văn Nguyên Ngọc là thứ văn văn trong, sáng như mật ong, lại đượm ướp một làn hương rất đặc biệt. Đọc cứ bàng hoàng, váng vất mãi. Nguyên Ngọc hơn người ở tài văn. Không có thực tài, không thể viết được thế. (Nhà thơ Trần Đăng Khoa)
8. Dưới góc nhìn văn hóa, ta thấy “Rừng xà nu” có nội dung rất quan trọng: văn hóa làng và những tình cảm thâm trầm, cao đẹp. Và đó là cơ sở của nội dung thứ hai: Tinh thần bất khuất của người dân Tây Nguyên. Tinh thần ấy lớn mạnh được là nhờ nó bám rễ sâu chặt vào “đất làng”. (Đặng Văn Vũ)9. Nguyên Ngọc đích thực là một trí thức của núi rừng, là nhà văn hóa của Tây Nguyên, là nghệ sĩ thực thụ của những miền “Rẻo cao” đất nước. Văn Nguyên Ngọc cuốn hút người ta, không phải chỉ bởi cách trần thuật bằng chính giọng điệu của nhân vật của anh, với thứ ngôn ngữ hết sức hồn nhiên, ngây thơ, đầy những hình ảnh ví von ngộ nghĩnh, mà còn bằng cả tâm hồn rất Tây Nguyên, cũng rất Hà Giang – Mèo Vạc. (Giáo sư Nguyễn Đăng Mạnh)
III. NỘI DUNG TÁC PHẨM
* Hướng dẫn phân tích tác phẩm1. Hình tượng rừng xà nu, cây xà nu
a. Giới thiệu khái quát về cây xà nu
– Cây xà nu là một loại cây họ thông, có nhiều ở Tây Nguyên, đây là loại cây có sức sống mãnh liệt, nó có thể sinh sôi, nảy nở ngay cả trên những vùng đất khô cằn hay khí hậu khắc nghiệt: “Một loại cây hùng vĩ và cao thượng, man dại và trong sạch, mỗi cây cao vút, vạm vỡ, ứa nhựa, tán lá vừa thanh nhã, vừa rắn rỏi, vừa mênh mông, tưởng như đã sống từ ngàn đời, còn sống đến ngàn đời sau, từng cây, hàng triệu cây vô tận…” Chính loài cây có sức sống man dại và trong sạch này đã trở thành nỗi ám ảnh đối với Nguyễn Trung Thành khi viết về Tây Nguyên.- Ý nghĩa và vị trí:+ Mở đầu tác phẩm nhà văn đã tập trung miêu tả cây xà nu bằng một đoạn văn dài. Kết thúc tác phẩm vẫn là hình ảnh những rừng xà nu nối tiếp nhau chạy đến tận chân trời. Đây là kết cấu theo kiểu đầu cuối tương ứng, không chỉ có ý nghĩa hoàn tạo ấn tượng cho kết cấu tác phẩm mà còn nhấn mạnh ý nghĩa biểu tượng của cây xà nu.+ Rừng xà nu còn có mặt trong suốt tác phẩm với những biến thể khác nhau như củi xà nu, khói xà nu, nhựa xà nu, lá xà nu. lửa xà nu…=> Xà nu trở thành một hình tượng nghệ thuật độc đáo, chứa đựng ý nghĩa tư tưởng sâu xa của tác phẩm.
b. Phân tích cụ thể
● Ý nghĩa thực- Xà nu là loại cây đặc thù, tiêu biểu cho vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ của núi rừng Tây Nguyên.- Hình ảnh xà nu trong tác phẩm còn tạo nên một không gian nghệ thuật mang đậm hương vị sử thi của câu chuyện.● Ý nghĩa biểu tượng: xà nu được miêu tả trong sự ứng chiếu với con người
– Xà nu trở thành một nhân vật gắn bó mật thiết với cuộc sống chiến đấu của con người Tây Nguyên.
+ Có mặt trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người dân làng Xô Man, lửa xà nu cháy giần giật trong bếp, khói xà nu dùng để xông bảng cho Tnú và Mai học chữ.+ Tham dự vào những sự kiện trọng đại, chứng kiến bao thăng trầm biến cố và cũng như bước đường trưởng thành của dân làng Xô Man, Tnú đọc thư anh Quyết gửi trước khi hi sinh dưới ánh lửa xà nu, cụ Mết kể lại với dân làng trang sử bi hùng của làng Xô Man gắn với một quãng đời của Tnú trong nhà ưng, bên bếp lửa xà nu cháy sáng; khi Tnú bị bắt, giặc đã đốt tay anh bằng giẻ tẩm nhựa xà nu.- Cây xà nu trở thành biểu tượng cho số phận và phẩm chất của con người Tây Nguyên, được đặc tả ở phần mở đầu và phần cuối của tác phẩm.+ Mở đầu tác phẩm là hình ảnh ngọn đồi xà nu bị tàn phá bởi đại bác của kẻ thù: “hàng vạn cây, không có cây nào không bị thương… chỗ vết thương nhựa ứa ra tràn trề… rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện thành từng cục máu lớn” => những thương tích ấy thượng trung cho những mất mát, đau thương vô bờ mà dân làng Xô Man nói riêng và đồng bào Tây Nguyên nói chung đã phải trải qua trong cuộc kháng chiến: anh Xút, bà Nhan bị chặt đầu treo trên cây vả, mẹ con Mai bị sát hại, đôi bàn tay Tnú bị tra tấn…+ Hình ảnh những cây xà nu non, mới mọc, thay thế những cây đã ngã “ngọn xanh rờn hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời gợi nhắc đến thế hệ trẻ của dân làng Xô Man với sức sống mãnh liệt, mạnh mẽ, ham mê lí tưởng, tiếp nối thế hệ đi trước trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Đó là Tnú, Mai mưu trí dũng cảm. Đó là Dít gan góc, mạnh mẽ. Đó là bé Heng thông minh nhanh nhẹn.+ Đặc tính ham ánh sáng của cây xà nu “nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng…” tượng trưng cho niềm khát khát khao tự do, hướng tới ánh sáng của Đảng, lí tưởng cách mạng của nhân dân Tây Nguyên: Tnú và Mai từ nhỏ đã tham gia nuôi giấu cán bộ, Tnú vượt ngục đi giải phóng quê hương, Dít thay Mai làm cách mạng.+ Sự tồn tại kì diệu của rừng xà nu qua những hành động hủy diệt của kẻ thù: “Đạn đại bác không giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như trên một thân thể cường tráng. Chúng vượt lên rất nhanh, thay thế những cây đã ngã…” => tượng trưng cho sức sống mãnh liệt, bất khuất kiên cường mà sự vươn lên mạnh mẽ của người dân Tây Nguyên trong cuộc chiến mất còn với kẻ thù: Tnú bị tra tấn dã man, bị đốt mười ngón tay nhưng vẫn kiên cường tiếp tục cầm súng chiến đấu.+ Hình ảnh cây xà nu đại thụ ưỡn tấm ngực lớn ra che chở cho làng:● Mang bóng dáng của cụ Mết – người già làng nuôi dưỡng ngọn lửa khát vọng, tự do, là chỗ dựa tinh thần cho các thế hệ con cháu. Cụ Mết được hình dung như một cây xà nu lớn vững chãi, hiện thân cho truyền thống thiêng liêng của bao thế hệ dân làng Xô Man. ● Mang ý nghĩa ẩn dụ về những con người đang chiến đấu để bảo vệ quê hương đất nước trong những năm chống Mĩ.+ Những ngọn đồi xà nu, những cánh rừng xà nu nối tiếp nhau chạy hút tầm mắt đến tận chân trời cho thấy rừng xà nu không chỉ tượng trưng cho một làng Xô Man bé nhỏ hay một vùng núi rừng Tây Nguyên. Đó còn là biểu tượng cho cả miền Nam, cả dân tộc Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mĩ.
c. Đánh giá
+ Nghệ thuật: so sánh, ẩn dụ, biểu tượng, từ ngữ giàu hình ảnh, giàu sức biểu cảm.+ Có thể nói hình tượng xà nu là một sáng tạo nghệ thuật độc đáo của Nguyễn Trung Thành, nó được dùng như một ẩn dụ chỉ những con người Tây Nguyên: yêu tự do, giàu sức sống, bất khuất, kiên trung, thủy chung với cách mạng. Như vậy hình tượng xà nu đã được tác giả đưa lại cho bao ý nghĩa mới mẻ, giàu tính thẩm mĩ và ý nghĩa nhân sinh
Phân tích cụ thể: Một hình tượng nổi bật và xuyên suốt trong truyện ngắn này là hình tượng cây xà nu. Hình ảnh này không chỉ là khung cảnh thiên nhiên làm nền cho câu chuyện mà còn mang một ý nghĩa biểu tượng rộng lớn. Mở đầu và kết thúc truyện đều là hình ảnh cánh rừng xà nu: “ đến hết tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những đồi xà nu nối tiếp tới chân trời” ( câu này được nhắc lại gần nguyên vẹn ở đoạn kết, như một vĩ thanh láy lại, gây ấn tượng nổi bật, tạo một dư ảnh và dư âm đọng lại trong tâm trí độc giả sau khi câu chuyện đã khép lại).
Trước hết, cây xà nu là một loại cây họ thông, có nhiều ở Tây Nguyên, đây là loại cây có sức sống mãnh liệt, nó có thể sinh sôi, nảy nở ngay cả trên những vùng đất khô cằn hay khí hậu khắc nghiệt: “Một loại cây hùng vĩ và cao thượng, man dại và trong sạch, mỗi cây cao vút, vạm vỡ, ứa nhựa, tán lá vừa thanh nhã, vừa rắn rỏi, vừa mênh mông, tưởng như đã sống từ ngàn đời, còn sống đến ngàn đời sau, từng cây, hàng triệu cây vô tận…” Chính loài cây có sức sống man dại và trong sạch này đã trở thành nỗi ám ảnh đối với Nguyễn Trung Thành khi viết về Tây Nguyên. Mở đầu tác phẩm nhà văn đã tập trung miêu tả cây xà nu bằng một đoạn văn dài. Kết thúc tác phẩm vẫn là hình ảnh những rừng xà nu nối tiếp nhau chạy đến tận chân trời. Đây là kết cấu theo kiểu đầu cuối tương ứng, không chỉ có ý nghĩa hoàn tạo ấn tượng cho kết cấu tác phẩm mà còn nhấn mạnh ý nghĩa biểu tượng của cây xà nu. Rừng xà nu còn có mặt trong suốt tác phẩm với những biến thể khác nhau như củi xà nu, khói xà nu, nhựa xà nu, lá xà nu. lửa xà nu… Và quả là rừng xà nu trở thành một hình tượng nghệ thuật độc đáo, chứa đựng ý nghĩa tư tưởng sâu xa của tác phẩm. Chúng ta hiểu vì sao truyện ngắn này có tên là “Rừng xà nu”. Tác giả cũng đã nói rõ vai trò của hình tượng xà nu trong sự tổ chức các chi tiết nghệ thuật và quy tụ cảm hứng chủ đạo của tác phẩm. Xà nu là loại cây đặc thù, tiêu biểu cho vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ của núi rừng Tây Nguyên. Hình ảnh xà nu trong tác phẩm còn tạo nên một không gian nghệ thuật mang đậm hương vị sử thi của câu chuyện. Có lẽ chăng chính cánh rừng xà nu là cảm hứng để nhà văn sáng tác tác phẩm? Nguyên Ngọc kể lại: “ Bắt đầu như thế nào? Không, quả thực bắt đầu tôi chưa hề có câu chuyện, cốt truyện nào cả. Bắt đầu đến với ngòi bút, gần như không hề tính trước, là một khu rừng xà nu, những cây xà nu. Hồi tháng 5 – 1962, hành quân từ miền Bắc vào, tôi cùng đi với anh Nguyễn Thi. Nguyễn Thi về Nam Bộ, tôi rẽ xuống khu Năm. Cùng đi dọc Trường Sơn từ Bắc vào, đến điểm chia tay mỗi người về chiến trường của mình, là khu rừng bát ngát phía Tây Thừa Thiên giáp Lào. Đó là một khu rừng xà nu xa típ tắp tận chân trời. Tôi yêu say mê rừng xà nu từ ngày đó [ … ], Nguyễn Thi và tôi đã sống với nhau một ngày một đêm chia tay cuối cùng trong khu rừng tuyệt vời ấy […] Tại sao cái đêm giữa năm 1965 ấy, ngồi viết, rừng xà nu lại bỗng đột ngột đến với tôi, chảy ra dưới ngòi bút của tôi!…Rừng xà nu chợt đến. Và lập tức tôi biết tôi đã tạo được không khí, đã có không gian ba chiều. Và cũng lập tức đã nhập được vào không khí và không gian ấy”.Chính vì xà nu mang ý nghĩa biểu tượng nên sự miêu tả về loài cây ở đây luôn luôn được đặt trong sự ứng chiếu với con người gợi ra những liên tưởng về đời sống – số phận cùng phẩm cách của con người – dân làng Xô man. Xà nu trở thành một nhân vật gắn bó mật thiết với cuộc sống chiến đấu của con người Tây Nguyên. Hình ảnh rừng xà nu có mặt trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người dân làng Xô Man, lửa xà nu cháy giần giật trong bếp, khói xà nu dùng để xông bảng cho Tnú và Mai học chữ. Xà nu còn tham dự vào những sự kiện trọng đại, chứng kiến bao thăng trầm biến cố và cũng như bước đường trưởng thành của dân làng Xô Man, Tnú đọc thư anh Quyết gửi trước khi hi sinh dưới ánh lửa xà nu, cụ Mết kể lại với dân làng trang sử bi hùng của làng Xô Man gắn với một quãng đời của Tnú trong nhà ưng, bên bếp nửa xà nu cháy sáng; khi Tnú bị bắt, giặc đã đốt tay anh bằng giẻ tẩm nhựa xà nu. Có thể nói xà nu luôn là người bạn, chặng đường sinh sống song hành chứng kiến cùng với chặng đường biến động của cuộc sống con người nơi đây. Là người bạn đồng hành gắn bó, cây xà nu còn trở thành biểu tượng cho số phận và phẩm chất của con người Tây Nguyên, được đặc tả ở phần mở đầu và phần cuối của tác phẩm. Mở đầu tác phẩm là hình ảnh ngọn đồi xà nu bị tàn phá bởi đại bác của kẻ thù: “hàng vạn cây, không có cây nào không bị thương… chỗ vết thương nhựa ứa ra tràn trề… rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện thành từng cục máu lớn” . Những thương tích ấy thượng trung cho những mất mát, đau thương vô bờ mà dân làng Xô Man nói riêng và đồng bào Tây Nguyên nói chung đã phải trải qua trong cuộc kháng chiến: anh Xút, bà Nhan bị chặt đầu treo trên cây vả, mẹ con Mai bị sát hại, đôi bàn tay Tnú bị tra tấn… Hình ảnh những cây xà nu non, mới mọc, thay thế những cây đã ngã “ngọn xanh rờn hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời gợi nhắc đến thế hệ trẻ của dân làng Xô Man với sức sống mãnh liệt, mạnh mẽ, ham mê lí tưởng, tiếp nối thế hệ đi trước trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Đó là Tnú, Mai mưu trí dũng cảm. Đó là Dít gan góc, mạnh mẽ. Đó là bé Heng thông minh nhanh nhẹn. Bên cạnh đó, với đặc tính ham ánh sáng của cây xà nu “nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng…” tượng trưng cho niềm khát khát khao tự do, hướng tới ánh sáng của Đảng, lí tưởng cách mạng của nhân dân Tây Nguyên: Tnú và Mai từ nhỏ đã tham gia nuôi giấu cán bộ, Tnú vượt ngục đi giải phóng quê hương, Dít thay Mai làm cách mạng. Kiên gan bền bỉ, sự tồn tại kì diệu của rừng xà nu qua những hành động hủy diệt của kẻ thù: “Đạn đại bác không giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như trên một thân thể cường tráng. Chúng vượt lên rất nhanh, thay thế những cây đã ngã…” . Những hành động đó tượng trưng cho sức sống mãnh liệt, bất khuất kiên cường mà sự vươn lên mạnh mẽ của người dân Tây Nguyên trong cuộc chiến mất còn với kẻ thù: Tnú bị tra tấn dã man, bị đốt mười ngón tay nhưng vẫn kiên cường tiếp tục cầm súng chiến đấu.Thủ pháp “ứng chiếu” giữa thiên nhiên và con người cũng còn được thể hiện ngay khi miêu tả nước, tác giả thường dùng cách so sánh với cây xà nu. Cụ Mết thì “ ngực căng như một cây xà nu lớn”; vết thương trên lưng Tnu do dao giặc chém thì “ứa một giọt máu đậm, từ sáng đến chiều thì đặc quyện lại, tím thẫm như nhựa xà nu”. Gan góc, mạnh mẽ, hình ảnh cây xà nu đại thụ ưỡn tấm ngực lớn ra che chở cho làng như mang bóng dáng của cụ Mết – người già làng nuôi dưỡng ngọn lửa khát vọng, tự do, là chỗ dựa tinh thần cho các thế hệ con cháu. Cụ Mết được hình dung như một cây xà nu lớn vững chãi, hiện thân cho truyền thống thiêng liêng của bao thế hệ dân làng Xô Man. Ở đây, xà nu còn mang ý nghĩa ẩn dụ về những con người đang chiến đấu để bảo vệ quê hương đất nước trong những năm chống Mĩ. Những ngọn đồi xà nu, những cánh rừng xà nu nối tiếp nhau chạy hút tầm mắt đến tận chân trời cho thấy rừng xà nu không chỉ tượng trưng cho một làng Xô Man bé nhỏ hay một vùng núi rừng Tây Nguyên. Đó còn là biểu tượng cho cả miền Nam, cả dân tộc Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mĩ.Thủ pháp nghệ thuật “ứng chiếu” trong miêu tả tạo nên một sự chuyển hóa, hòa nhập giữa hình tượng thiên nhiên và con người, một bản hợp ca đầy chất thơ hào hùng, tráng lệ về sức sống bất diệt và cuộc chiến đấu bất khuất của nhân dân giành tự do.
